Origineel gepost op Leuk met kids op 1-1-2022

Veel kinderen hebben af en toe moeite met inslapen of doorslapen. Dat is echt heel gewoon, zowel in de basisschool leeftijd als op de middelbare school. Maar wanneer je kind heel vaak niet kan slapen… lees dan zeker even door. 

Ik ga het vooral hebben over hoe je op en positieve manier het slapengaan van je kind kan helpen verbeteren. Want gaan slapen, kan best leuk zijn. En ik ben niet van de schermpolitie

In deze blog ga ik veel leuke opties bespreken. Want ieder kind en ieder gezin is anders. Zo zit er voor iedereen hopelijk iets bij. Ga dus niet alles proberen te doen. Kies er iets uit wat je aanspreekt. Experimenteer daarmee om je kinderen of tieners beter te laten slapen. Leuk als je daarna deelt wat het oplevert!

1. De dag opschrijven of doorspreken

Voor kinderen die veel denken en/of gevoelig zijn, werkt een dagboekje heel goed. Om in te schrijven of te tekenen. Je kunt natuurlijk een leuk notitieboekje of een agenda kopen. Als je een creatief kind hebt, kan het waarschijnlijk makkelijk zelf verzinnen wat het wil schrijven.

Voor de kinderen die wat aansporing nodig hebben, vind ik de Slaapklets boekjes van Gezinnig erg leuk! Dat er vragen in staan, maakt het makkelijker om de dag op een fijne manier door te nemen. Door de dag goed af te sluiten, valt je kindje misschien makkelijker in slaap.

De dag voor- en nabespreken is voor veel kinderen prettig. Daar heb je niet per se een dagboekje voor nodig. Veel kinderen kunnen dat ook al prima met woorden. Deze werkbladen op gratisbeloningskaart.nl kunnen daarbij ook fijn zijn, je kunt ze gratis downloaden. Kijk deze site maar goed door. Er staan veel handige hulpmiddelen om meer structuur in de opvoeding te brengen.

2. Meditatie voor kinderen en tieners

Bij ons thuis zijn de kindermeditatie kaartjes van Helen Purperhart onmisbaar. Deze kaartjes vind ik zo fijn omdat we het samen doen. Ik lees ze voor en mijn kind kan lekker even in zijn lichaam kruipen om te ontspannen.

Er zijn ook allerlei kindermeditatie boekjes en apps. Zo is er voor jonge kinderen het boek Stilzitten als een kikker, met bijbehorende audio. Voor tieners is er de Sitting still app. Ook heb je op meditation moments aan aantal kindermeditaties. 

Merk je dat je kind hier veel aan heeft, kan je een mindfulness training overwegen. Begin Bij Bibi start een aantal keer per jaar een 8-weekse training. 

3. Luisterboeken of podcasts

Bij ons thuis zijn alle luisterboeken grijs gedraaid. Van Jip en Janneke tot alle boeken van Roald Dahl. De grootste uitdaging is om de volgende dag te ontdekken waar je gebleven bent. Want soms vallen de oogjes na vijf minuten al dicht.

4. Nog even naar buiten

Veel kinderen slapen veel beter als ze in de avond nog even buiten zijn geweest. In de winter is het dan misschien al donker, maar is geen probleem. Onze kinderen vinden een avondwandeling of een bezoekje aan de speeltuin in het donker altijd ontzettend leuk! En daarna komen ze al gapend binnen.

Ook met een tiener is een avondwandeling een mooi moment om de dag af te sluiten. Juist dan heb je grote kans dat ze opeens van alles vertellen!

5. Een bad of douche

Als het weer naar buiten gaan niet toelaat, dan is douchen of een bad in de avond ook een leuke manier om je kind te laten ontspannen. Vaak voelen kinderen zich daarna een beetje rozig. Dat is natuurlijk een fijne toestand om mee in slaap te vallen. Bovendien stap je in de winter lekker opgewarmd in bed.

6. De slaapkamer

Veel kinderen voelen zich veel veiliger met een nachtlampje, zeker kleine kinderen. Weer andere kinderen slapen ontzettend goed in het donker, dat zijn vaak oudere kinderen en tieners. Een verduisterend gordijn is dan echt onmisbaar. Is dat niet haalbaar, dan kun je voor oudere kinderen ook een oogmasker overwegen.

Verder is het natuurlijk belangrijk dat een kind zich fijn voelt in bed. Met een knuffel of een paar knuffels. Misschien niet vijftig knuffels. Want dan kunnen de knuffels weer erg afleidend zijn. Ook belangrijk: een fijn en leuk dekbedovertrek en een lekker zittende pyjama die niet te warm of te koud is.

7. Een verzwaringsdeken

Verder wil ik nog noemen dat onze zoon echt fantastisch slaapt onder een verzwaringsdeken. Als ik dat eerder geweten had….. Hij was voorheen altijd onrustig ’s nachts. Werd soms ondersteboven in zijn bed wakker. Sinds hij met verzwaring slaapt, ligt hij in de ochtend nog hetzelfde als de avond ervoor. Wat heerlijk voor zijn nachtrust!

8. De trukendoos

Veel jonge kinderen komen na bedtijd nog vaak hun kamer uit. “Ik moet plassen!” “Mag ik een slokje water?” “Ik kan niet slapen.” Je kent de trukendoos wel…

Dan kan een overlevingspakketje uitkomst bieden. Een mandje met daarin alles wat een kind maar nodig kan hebben. Behalve de wc natuurlijk, haha. Wat er in het mandje moet, dat is natuurlijk per kind verschillend. Maar je kan in ieder geval denken aan: een KLEIN flesje water (anders blijft de WC maar overuren maken), zakdoekjes, een dagboekje met een pen, een knuffel, een foto van mama en papa, een luisterboek, een zaklamp en een boek.

In het overlevingspakketje kan ook een zorgendoosje zitten. Dat is een zelf gekunsteld doosje met daarin lege notitie blaadjes. Als het kind ergens mee zit, kan het een steekwoord op een briefje schrijven. De volgende ochtend kan er dan samen met de ouder naar de zorgen in het doosje gekeken worden.

Het is leuk om het pakketje samen te maken. Zo maak je belangrijk dat je je kind zelf in slaap leert vallen. Omdat het soms nog een grote stap is, kan een beloningssysteem helpen bij de introductie. De eerste weken kan het kind iedere ochtend op een blad aangeven met een ✅ of een sticker als het gelukt is om zelf in slaap te vallen.

Bij een vooraf afgesproken aantal volgt een bijpassende beloning. Denk aan logeerpartij bij mama of papa, een nieuwe pyjama uitkiezen, op vrijdag opblijven of een lievelingsontbijtje. Laat de eerste beloning al snel volgen. Bijvoorbeeld na drie succesvolle nachten. Dan weet je kind waar hij of zij het voor doet.

9. Het avondritueel

Als laatste dan toch nog even wat standaard tips, die waarschijnlijk wel bekend zijn. Maar toch te nuttig om ze niet te noemen.

Kinderen doen het goed op een vast avondritueel met vaste bedtijd. Routine geeft een kind een veilig gevoel. Dat helpt natuurlijk om lekker in te slapen.

Ook ben ik een groot voorstander van aparte bedtijden voor kinderen verschillende leeftijden. Vaak hoor ik dat kinderen met weinig leeftijdsverschil gelijk naar bed gebracht worden. Ik vind het fijner om echt even één op één aandacht voor mijn kindje te hebben. Ook is het voor de oudste, die toch vaker rekening moet houden met jongere kinderen, fijn om een voordeeltje te hebben van het ouder zijn. Een kwartiertje verschil is voldoende. Ook vind ik het simpelweg veel makkelijker om één kind tegelijk naar bed te brengen. Met twee komt er toch vaak weer gedoe.

10. Toch die schermpolitie?

En wat betreft de schermpolitie. Een scherm voor bedtijd wordt natuurlijk afgeraden. Dat weten we allemaal wel. Toch hoor ik van veel ouders dat hun kind van bepaalde filmpjes echt rustig wordt. Ook kan een scherm uitkomst bieden wanneer je meerdere kinderen hebt die je hun aandacht wil geven tijdens het bedtijdritueel. Dus van mij geen bekeuring voor schermgebruik in de avond. Als het werkt voor jouw kind, dan zal je mij niet horen.

Voor veel tieners is de verleiding van dat scherm heel groot. Dan kun je beter afspreken om die telefoon beneden te laten liggen. Wil je kind graag nog een luisterboek of podcast luisteren? Misschien heb je nog een oude telefoon liggen, die je alleen voor dit doel kunt gebruiken. Dat voorkomt nachtelijk scrollen of gamen.

Tot slot

Dit waren alle tips die ik in mijn jaren als orthopedagoog en als moeder verzameld heb, om mijn kinderen en tieners beter te laten slapen. Er staat voor jou vast ook wat tussen. Succes met experimenteren!

Als je iets gaat invoeren, bespreek het altijd met je kind en geef het een aantal weken. Het werkt meestal niet al meteen de eerste dag. Dus geef het een eerlijke kans. Welterusten!